TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - 10. SINIF SORUMLULUK SINAVI

TACEDDİN VELİ KIZ ANADOLU İMAM HATİP LİSESİ

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10. SINIF SORUMLULUK SINAVI
ÇALIŞMA SORULARI

Alın töpü yaşardı Yamaçlar ve tepeler yeşerdi
Unıt otın yaşurdı Kuru otları gizleyip
Kölnin suvın küşerdi Göllerin suyunu taşıdılar
Sığır buka möngreşür Sığırlar ve boğalar sevinçlerinden böğrüşüyor

Kulan tükel kamıttı Bahar yaban atlarını iyice coşturdu
Akar sukak yumuttı Dağ keçilerini ve geyiklerini bir araya getirdi
Yaylag tapa emitti Bunlar otlamak için yaylalara yöneldiler
Tizig turup sekrişür Sıra sıra dizilip hoplayıp zıplıyorlar

Yukarıdaki şiirle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Nazım birimi:
Nazım biçimi:
Ölçüsü:
Hangi döneme ait bir ürün :
Dil özellikleri:

2. Belirsizlik zamirine örnek veriniz. …………………….

Kişi zamirine örnek veriniz. ……………………….

Sayı sıfatına örnek veriniz. …………………..……

İşaret sıfatına örnek veriniz. …………………..…….

3. Aşağıda boş bırakılan yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
a) Divan şiirinde kullanılan kalıplaşmış sözlere ……………………… denir
b) …………………………. …………………..Anadolu’daki ilk mutasavvıftır.
c)………………………………. Türk edebiyatında yazılmış ilk mesnevidir.
d) Divanü Lügati’t Türk adlı eseri ………………………………… yazmıştır.
e) Su Kasidesi’nin şairi divan şiirinin önemli ismi ………………………………’dir.

4. “Sakin ve rüzgârsız havalarda, bacalar üzerinden bir türlü savrulup dağılmayan dumanlar, birbiri üzerine nasıl birikirse, bu sesler de öylece göğün boşluğunda toplanıyor, kolay kolay dağılmıyordu.

Bu cümlede birbirine benzetilen iki şey aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hava – Rüzgâr B) Rüzgâr – duman C) Hava – Ses

D) Duman – Gök E) Duman – Ses

5. Cevap istenen cümlelerin sonuna konacak işareti yazınız.

6.Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise “D” yanlış ise “Y” yazınız.

Dini-tasavvufi halk şiirinin öncüsü Ahmet Yesevi’dir ( )
Kesik maninin ilk dizesinin hece sayısı diğerlerinden eksiktir. ( )
İslamiyet öncesi sözlü edebiyat döneminde şiir diliÖztürkçedir. ( )
Ölen kişinin ardından yazılan şiire sav denir. ( )
Divanü Lügati’t Türk, Türklere Arapça öğretmek amacıyla yazılmıştır. ( )

7. “Bu sabah en güzel elbiselerimi giydim, hemen dışarı çıktım. Sevinçle yürüdüm yollarda. “ cümlesindeki zarfları bulup türleriyle yazınız.

8. “İnsanlar eskiden birbirlerine daha nazik davranırlardı.” cümlesinin

ögelerini bulunuz.

9. Ögelerine ayırdığınız yukarıdaki cümleyi aşağıdaki ölçütlere göre inceleyiniz.

a) Yapısına Göre:
b) Yüklemine Göre:
c) Anlamına Göre:
d) Öge Dizilişine Göre:

10. Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluklarını düzeltiniz…
a) Senin ikna edici konuşman herkesin gönlüne su serpti.

b) Sınav esnasında kimse soru sormasın, kendisi yapsın.

11. Aşağıda verilen tiyatro terimlerini açıklayınız.

Suflör:

Monolog:

Kulis:

Perde:

Tirat:

12. “Dünyanın en büyük yüküdür aklı sende olmayanı ısrarla yüreğinde taşımak.”

Bu cümle ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) İsim cümlesidir
B) Birleşik yapılıdır
C) Olumlu, devrik bir cümledir
D) Üstünlük belirteci kullanılmıştır
E) Bağlaç kullanılmıştır.

13. Hatıra türüyle aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Anı yazıları yaşanmakta olanı değil, yaşanmışı konu alır.
B) Anılarda gözlem esastır.
C)Anılar tarihi gerçeklerin öğrenilmesine katkı sağlar.
D) Edebiyatımızdaki ilk anı yazısı örnekleri Tanzimat Dönemi’nde verilmiştir.
E) Anılar kişisel bakış açısıyla kaleme alınmış olduklarından kesin ve bilimsel bir doğru gibi kabul edilemez ve nesnel bir belge niteliği taşımaz.

14. Aşağıdakilerden hangisi reklamlarda kullanılan ikna tekniklerinden biri değildir?

A) İhtiyaç algısı oluşturma
B) Mizah
C) İdeal değerler
D) Sınırlı seçeneklerden birine zorlama
E) Sıradan gösterme

15. Aşağıdakilerden hangisi makaleyi denemeden ayıran özelliktir?
A) Fikir ağırlıklı olmasıyla
B) Kanıta dayalı olmasıyla
C) Nesir şeklinde yazılmasıyla
D) Öğretici metin türü olmasıyla
E) Açıklama ve örnekleme tekniklerinin kullanılmasıyla

Efkan DOĞAN

Uzman Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni

10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 1. DÖNEM KONULARI SORUMLULUK SINAVI
SORULAR
Ulşıp eren börleyü
Yırtıp yaka urlayu
Sıkrıp üni yurlayu
Sıgtap közi örtülür
Erler kurt gibi uluşur
Yaka yırtıp bağrışır
Yırlayıcı gibi inilder, ünler
Ağlamaktan gözü örtülür.
Begler atın argurup
Kadgu anı turgurup
Mengzi yüzi sargarup
Korkum angar türtülür.
Begler atlarını yordu
Kaygı onları durdurdu
Benizleri, yüzleri sarardı
Sanki safran dürtülür.
1. Yukarıdaki şiirle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Nazım birimi:
Nazım biçimi:
Ölçüsü:
Hangi döneme ait bir ürün :

2.Kutadgu Bilig’le ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a) Yazarı:
b) Hangi nazım geleneği başlamıştır?
c) Eserin amacı:
d) Eserin ne anlama geldiği:

3. Aşağıda boş bırakılan yerleri uygun sözcüklerle tamamlayınız.
a) Divan şiirinde kullanılan kalıplaşmış sözlere ……………………… denir
b) …………………………. …………………..Anadolu’daki ilk mutasavvıftır.
c)………………………………. Türk edebiyatında yazılmış ilk mesnevidir.
d) Divanü Lügati’t Türk adlı eseri ………………………………… yazmıştır.
e) Su Kasidesi’nin şairi divan şiirinin önemli ismi ………………………………’dir.

4. İslamiyet’ten önceki Türk destanlarından beş tanesinin adını yazınız.
5. Halk edebiyatı nazım biçimlerinden beş tanesinin yazınız.

6.Aşağıdaki cümlelerin karşısına yargılar doğru ise "D" yanlış ise "Y" yazınız.
· Dini-tasavvufi halk şiirinin öncüsü Ahmet Yesevi'dir ( )
· Kesik maninin ilk dizesinin hece sayısı diğerlerinden eksiktir. ( )
· İslamiyet öncesi sözlü edebiyat döneminde şiir dili Öztürkçedir.( )
· Ölen kişinin ardından yazılan şiire sav denir. ( )
· Divanü Lügati't Türk, Türklere Arapça öğretmek amacıyla yazılmıştır. ( )

7. “Bu sabah en güzel elbiselerimi giyip dışarı çıktım. Sevinçle yürümek varmış yollarda. “ cümlesindeki fiilimsileri bulup türlerini yazınız.

8. Artık eski trenlerin yerini asık suratlı, heyecansız makineler aldı (I) Ocağı harlı tutan ateşçiler yok artık (II) Ne ellerde üstüpü, ne yüzlerde kömür karası(III) Deri ceket de giymiyor sürücüler (IV) Sarı madenden, küçük lokomotifler de takmıyorlar yakalarına (V)
Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine üç nokta (...) konulmalıdır?
A)I B)II C)III D)IV E)V

9. “İnsanlar eskiden birbirlerine daha nazik davranırlardı.”
cümlesini aşağıdaki ölçütlere göre inceleyiniz.
a) Yüklemine Göre:
b) Anlamına Göre:
c) Öğe Dizilişine Göre:
d) Yapısına Göre:

10. Aşağıdaki cümlelerdeki anlatım bozukluklarını düzeltiniz...
a) Senin ikna edici konuşman herkesin gönlüne su serpti.

b) Sınav esnasında kimse soru sormasın, kendisi yapsın.

Uzm. Öğrt. Efkan DOĞAN

10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI SORUMLULUK SINAVI
1. Aşağıdaki cümlelerde imlâ ve noktalama hataları vardır. Bu cümlelerin doğrusunu yazınız.

Yahya Kemal söz sanatlarını bir çalgıya benzeterek ; “Önemli olan çalgı değil . çalgının nasıl kullanıldığıdır?” der. Yalnış mı, bu görüş.

Anadolu’nun Türkleşmesinde ve İslamlaşmasında büyük rol oynamıştır. 13. asırda başlamış ve uzun bir dönem birçok halk ve divan şairini etkilemiştir. Bu düşünce zamanla ekolleşmiş ve kurumsallaşmıştır.

2. Yukarıdaki parçada bilgisi verilen düşünce sistemi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tasavvuf B) Bektaşilik C) MüslümanlıkD) İnsan-ı kamil E) Vahdet-i vücut

3. Aşağıda verilen boşlukları uygun kavramlarla doldurunuz.
* Orhun Abideleri * Miratül Memalik *meddah *sufi *hikmet

* Yesevilerde ilahi yerine …………………….. kullanılmaktadır.

* Tasavvufla uğraşan kişiye …………………….. denir.

* …………………………………….. Türk edebiyatının yazılı ilk ürünüdür

* Bizde ilk seyahatname Seydi Ali Reis’in yazdığı …………………………………………’tir.

* Geleneksel Türk tiyatrosunun ürünleri arasında Karagöz, ……………………, ortaoyunu ve köy seyirlik oyunları yer alır.

4. Aşağıda birbiriyle ilişkili olan sözcükleri oklarla eşleştiriniz.

Türkü Kavuştak

Sagu Atasözü

Sav Ağıt

5. Aşağıdaki cümlelerde geçen sıfat tamlamasını ve fiilimisiyi çizip çeşidini yazınız.

Sırların sırrına ermek için sende anahtar vardır

Göğsünde sürgününü geri çağıran bir damar vardır

6. Bir konuda sunum yaparken nelere dikkat edilmelidir?

7. Türk destanlarından beş tanesinin ismini yazınız.

8. Aşağıdaki cümleyi yapısına, anlamına, yükleminin yerine ve türüne göre inceleyiniz.

“Necip Fazıl, kalemini milleti için kullanmış usta bir şairdir.”

Yapısına göre :

Anlamına göre :

Yüklemin Yerine göre :

Yüklemin Türüne göre:

türk edebiyatının dönemleri 10. sınıf edebiyat tde sorumluluk sınavı

10. Geleneksel tiyatro ile modern tiyatroyu karşılaştırınız.

11. 5N1K’nın doğru açılımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ne-Nerede-Nasıl-Ne Zaman-Neden-Kim
B) Ne-Nerede-Nasıl-Neden-Niye-Kim
C) Ne-Niçin-Ne Zaman-Nerede-Neden-Kim
D) Ne Zaman-Nerede-Neyle-Ne-Nasıl-Kim
E) Ne Zaman-Nerede-Ne Şekilde-Niye-Niçin-Kiminle

12. Aşağıdaki tiplerden hangisi diğerlerinden farklı bir türün içinde yer almaktadır?

A) Karagöz
B) Hacivat
C) Pişekar
D) Tuzsuz Deli Bekir
E) Çelebi

13. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi deneme türünde yetkin bir kalem sahibi değildir?

A) Cahit Sıtkı Tarancı
B) Nurullah Ataç
C) Suut Kemal Yetkin
D) Falih Rıfkı Atay
E) Cemil Meriç

14. 5N1K’nın doğru açılımı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ne-Nerede-Nasıl-Ne Zaman-Neden-Kim
B) Ne-Nerede-Nasıl-Neden-Niye-Kim
C) Ne-Niçin-Ne Zaman-Nerede-Neden-Kim
D) Ne Zaman-Nerede-Neyle-Ne-Nasıl-Kim
E) Ne Zaman-Nerede-Ne Şekilde-Niye-Niçin-Kiminle

15. “15 Temmuz Demokrasi Zaferi ve Şehitleri” konusunda tercih ettiğiniz bir türde (şiir, kompozisyon vb.) bir yazı yazınız.

Efkan Doğan
Uzman Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni